Monico Movies to screen its final film in July 2025
After 10 hugely successful years, the final curtain will soon fall on much loved community cinema Monico Movies.
In 2015, a group of local movie enthusiasts were invited by filmmakers Viv and Harley Jones to discuss the idea of opening a community cinema, screening a variety of films. Rhiwbina Community Cinema – a not for profit, volunteer led cinema – was born. It was named Monico Movies as a tribute to the much missed local cinema ‘The Monico’ which opened in Rhiwbina in 1936 and closed in 2003.
Monico Movies started from scratch with no equipment. However, screening films was initially made possible through the loan of equipment from Film Hub Wales and, after the first year as a community cinema group, funding was secured from the Big Lottery to buy a projector and screen.
Monico Movies hosted its first screening, The Grand Budapest Hotel, in October 2015 at Canolfan Beulah. Since then, shows have been held on the 2nd Saturday of each month for ten years. More than 200 films have been screened, attracting a loyal audience, with up to 80 people attending
each month. Five local shops – Serenade, Victoria Fearn Gallery, Ginger Whites, Deri Stores and the Honey Pot – have also supported Monico Movies, by selling tickets. This continued support by the audience and ticket outlets has ensured the community cinema’s ongoing success.
In volunteering to plan and host an annual film programme, the dedicated crew have contributed time and skills, including web and poster design, social media publicity, film research, administration and projection. The volunteer group curated a varied programme across a range of different film genres. These included world cinema, independent films, old favourites, forgotten classics and new releases. One memorable highlight was screening Buster Keaton’s silent movie, The General, with live piano accompaniment. Monico Movies has also been proud to showcase local film makers.
Monico Movies revived the tradition of a regular, local cinema experience for the community in Rhiwbina. Having achieved the milestone of 10 years, the group members have decided the time is right to retire – to hang up the film reels, put away the usherette’s tray and dim the lights one last time.
The final Monico Movies show will take place at 7.30pm on Saturday 12th July 2025, when the Welsh made film ‘Mr Burton’, about the early life of actor Richard Burton, will be screened and the audience of Monico Movies will celebrate their love of cinema one last time.
Contact: Harley Jones
O animeiddio i'r awyr agored: Darganfod 40 o Wyliau Ffilm Cymru
Mai 2025
Oeddech chi'n gwybod bod Cymru'n gartref i 40 o wyliau o bob siâp a maint? Mae llawer o'r rhain yn ymroddedig i ffilm, neu mae ganddynt gynigion ffilm rheolaidd. P'un a ydych chi'n wneuthurwr ffilmiau newydd sy'n chwilio am le i lansio'ch ffilm fer nesaf, neu os ydych chi'n mynychwr brwd o’r sinema sy'n chwilio am y ffilmiau newydd gorau, mae ein gwyliau Cymreig are ich cyfer.
Yng Nghanolfan Ffilm Cymru, rydym yn gweithio gyda gwyliau ffilm, gan eu helpu i ddod â'r ffilmiau annibynnol a rhyngwladol gorau yn y DU i gymunedau Cymru drwy gydol y flwyddyn. Mae gwyliau yn chwarae rhan hanfodol yn y gadwyn ffilm. Maent yn arddangos talent newydd, yn aml yn eu helpu i sicrhau asiantau gwerthu a bargeinion dosbarthu - cyrraedd cynulleidfaoedd newydd gartref a ledled y byd. Maent hefyd yn adnabyddus am ddigwyddiadau arbennig, dewisiadau ffilm unigryw a beiddgar nad yw cynulleidfaoedd efallai yn eu gweld mewn mannau eraill a lle i'r diwydiant a'r cyhoedd ddod at ei gilydd.
Felly pa wyliau sy'n aros i gael eu darganfod ar garreg eich drws yng Nghymru? Wel, mae o leiaf 40 (rydyn ni'n gwybod amdanynt) ac nid yw hyn yn cynnwys y llawer mwy o ddigwyddiadau teithiol sy'n ymddangos mewn sinemâu yn ystod y flwyddyn a gwyliau celfyddydol ehangach sy'n sgrinio ffilmiau o bryd i'w gilydd. Mae 34 o'r rhain yn ddigwyddiadau Cymreig yn benodol ac mae 6 yn ddigwyddiadau yn y DU neu ryngwladol sy'n teithio i Gymru.
Mae gan lawer o'r gwyliau themâu unigryw (20 yr ydym yn eu cyfrif) fel Gŵyl Ffilm SeeMôr sy'n archwilio popeth sy'n ymddangos ar yr arfordir a'r môr yn Ynys Môn, Gŵyl Animeiddio Caerdydd a Gŵyl Animeiddio Japaneaidd Kotatsu, neu i'r rhai sy'n chwilio am wefr mae Gŵyl Arswyd Ryngwladol Abertoir - sydd ar fin dathlu ei 20fed flwyddyn yn 2025.
Mae gwahanol wyliau yn cynnig cefnogaeth bwrpasol i dalent newydd fel Gŵyl Ffilm Bae Caerfyrddin, Gŵyl Ffilm Fach Caerdydd a Focus Wales. Ar gyfer cynulleidfaoedd ifanc mae Wicked Wales a Gŵyl Ffilm Ryngwladol Cymru i Blant. A gallwn ni barhau i’w rhestru! Ar gyfer y ffilmiau lleol a byd-eang newydd gorau mae Wales One World, am flas ar Affrica mae Gŵyl Ffilm Watch-Africa, Gŵyl Undod Hijinx yn dathlu artistiaid anabl, ag anableddau dysgu a/neu awtistig a'n gŵyl ffilm fwyaf yng Nghymru, Gwobr Iris Gŵyl Ffilm LGBTQ+ yn gartref i'r wobr ffilm fer fwyaf yn y byd. Rydyn ni wedi cael ein difetha am ddewis yn sicr.
Yn ogystal â lle gwych i ddarganfod ffilmiau newydd, os ydych chi'n dechrau yn y diwydiant ffilm ac yn chwilio am gyfleoedd gwirfoddoli, mae gwyliau yn lle gwych i ddysgu sgiliau newydd a gwneud cysylltiadau.
Ar hyn o bryd mae tua 50% o'r gwyliau yn cael eu cynnal yn ne-ddwyrain Cymru, gyda'r 50% arall yng ggogledd, dwyrain a gorllewin y wlad. Mae llawer yn cynnig digwyddiadau ar-lein ochr yn ochr â'u rhaglenni personol, gan ein bod yn gwybod y gall cyrraedd yno fod yn her.
I helpu gyda hyn, rydym wedi llunio rhestr lawn a map i'ch helpu chi i weld yn union ble a phryd mae pob gŵyl yn digwydd. Byddwn hefyd yn tynnu sylw at wyliau sydd ar ddod yn fisol ar cyfryngau cymdeithasol,, rhag ofn bod angen nodyn atgoffa arnoch, yn ogystal â ble gallwch ddod o hyd i'ch sinema, clwb ffilm neu sgrin gymunedol agosaf.
Os ydych chi'n rhedeg gŵyl ffilm ac nad ydych wedi'ch rhestru isod ac yr hoffech gael eich ychwanegu (neu os hoffech gael eich tynnu o'r rhestr hon), cysylltwch â ni.Gall Gwyliau Ffilm yng Nghymru hefyd ymaelodi â Chanolfan Ffilm Cymru am ddim a gwneud cais am gyllid datblygu cynulleidfaoedd yn ogystal â chael mynediad at hyfforddiant, rhwydweithio a chyngor.
Darllenwch y datganiad i’r wasg llawn yma
Oed yr Addewid: Ynglŷn â Gwleidyddiaeth Dosbarth Gofal yng Nghymru
Diffwys Criafol yw ffugenw awdur sy’n byw yng Nghaerdydd sydd â diddordeb mawr mewn dosbarth cymdeithasol. Mae’r themâu o amgylch ei gwaith fel arfer yn canolbwyntio ar y pwnc yma, fel arfer mewn perthynas â’i phrofiad bywyd ei hun. Gallwch ddod o hyd iddi ar Linktree / Instagram
Cyfieithwyd i’r Gymraeg gan Mair Lannen
"Mae [diwylliant Cymreig] yn ddiwylliant ôl-drefedigaethol, yn ymwybodol drwy’r amser o’i wendidau a photensial ei hun, yn ysu am fod yn ei hun, i ddod yn fyd ei hun, ond gyda llawer, llawer gormod ar ei gefn i allu wynebu ei ddyfodol go iawn yn gyson” - Daniel Williams ar waith Raymond Williams yn y cyflwyniad i 'Who Speaks for Wales' 2008.
Dyma ffilm sy’n wynebu nid yn unig stori un teulu ond y newid sydd wedi digwydd ar gyflymder syfrdanol yng Nghymru dros yr 20fed ganrif. Yn anesmwyth am y gorffennol, mewn penbleth yn y presennol ac yn edrych i’r dyfodol gyda llygedyn o obaith.
Fe ryddhawyd “Oed yr Addewid’” yn 2001 ond mae’r ffilm wedi’i gosod yn y cyfnod cyn etholiad cyffredinol y DU ym 1997 – gyda’r ffilm yn cyrraedd ei hanterth ar noson ganlyniadau’r etholiad pan enillodd y Blaid Lafur ‘newydd’ ar ôl 16 mlynedd o lywodraeth y Torïaid. Fodd bynnag, nid ffilm hanesyddol-wleidyddol yn unig mo hon, na chwaith ffilm am y problemau sy’n codi wrth heneiddio mewn cymdeithas sy’n gynyddol unigolyddol a neo-ryddfrydol. Mae’n mynd llawer dyfnach. Mae ei phortread o ddeinamig teulu yn cyffwrdd ar hanfodion ein seicoleg fel pobl a wladychwyd. Yn ymrafael rhwng ymdebygu er mwyn ymuno a chymryd rhan mewn system o greulondeb amhersonol a’r gwrth-frwydr i hyn – yr ysgogiad i gydio’n dynn yn ein diwylliant, iaith, dosbarth a lle.
I mi, mae’r cymeriadau’n alegori o densiynau a chyfeiriadau dosbarth o fewn cyd-destun y fro Gymraeg.Y Fro GymraegMae’n ymddangos bod gan William Davies, y Tad, afiechyd Alzheimer, ac mae angen gofal arno – ond pwy fydd yn ysgwyddo’r cyfrifoldeb o’i ofal? Mae William Davies, cyn-chwarelwr a blaenor lBlaenoryn y capel , yn bortread clasurol o Gymro dosbarth gweithiol yr 20fed ganrif.
Mae’r gwrthdaro rhwng ei blant ar fater gofal William yn bersonoliad o densiwn dosbarth sy’n deillio o aelodau teulu’n symud i ddosbarth cymdeithasol gwahanol. Mae’r mab hynaf – John Meredydd – yn symud i fyny’n gymdeithasol, mae Maureen – mam sengl, yn symud i ddosbarth is. Tra bod Alun Cledwyn, y trydydd plentyn wedi cyrraedd croesffordd – yn ei chael hi’n anodd dal ymlaen i’r bywyd dosbarth canol y mae e wedi’i ddatblygu, tra’n delio a’i salwch cronig o orddibyniaeth ar alcohol.
Mae John Meredydd, sydd wedi pellhau’n gorfforol ac yn feddyliol o’i deulu er mwyn gwneud ei ffortiwn, bellach yn edrych i lawr ar ei deulu (dosbarth gweithiol) yn ddirmygus. Mae disgwyl i Maureen wneud gwaith gofal heb dâl tra’n magu tri o blant ac yn ceisio gweithio mewn dwy swydd. Mae Alun Cledwyn yn ymrafael rhwngY Fro Gymraega’r byd ehangach, ei uchelgais dosbarth canol yn mynd yn groes i’w gysylltiad â’i gartref a’i ‘etifeddiaeth’Mae tir, cymuned, iaith, teulu a Chymreictod ei hun yn cyfuno – ar un pwynt yn y ffilm, fe’i disgrifir fel rhaff am ei wddf. Dyma wrthddywediadau Cymreictod wedi eu distyllu i'w ffurf fwyaf eglur.
Mae’r ffilm hefyd yn dangos yn fedrus goblygiadau dynol preifateiddio gofal. Rydym yn gwylio polisïau’r wladwriaeth yn cipio urddas unigolion a’u teuluoedd yn ystod misoedd olaf eu bywyd.
Mae teitl y ffilm yma, “Oed yr Addewid” yn ddywediad Cymreig (ond yn gwreiddio o’r Beibl) sy’n golygu mai dim ond tan 70 oed sydd wedi’i addo i ni, mae popeth ar ôl 70 yn fonws yn ôl bob sôn! Mae’r ffilm yn agor gyda phen-blwydd William yn 70. Mae’n teimlo’n arwyddocaol i mi ers i’r ffilm ei rhyddhau am y tro cyntaf, bod y blynyddoedd gwerthfawr hyn o ymddeoliad cyn ‘oed yr addewid’ bellach yn cael eu treulio’n gweithio. Ers y Mileniwm, mae’r rhyfel dosbarth unochrog yn ein herbyn wedi ymlâdd. Bellach ni allwn edrych ymlaen at flynyddoedd o ymddeoliad – cyfle i orffwys a chael amser gyda’r teulu tra bod ein iechyd yn dda. Nawr, mae llawer o bobl (fy nhad yn un ohonynt) yn gweithio mewn swyddi sy’n gorfforol heriol ymhellach i’w 70au, tra’u bod yn deilio â nifer o gyflyrau iechyd.
Mae’r disgrifiadau o ddosbarth drwy gydol y ffilm yn hynod ystyrlon a chynnil. Teimlaf fod hwn yn arteffact diwylliannol prin sy’n llwyddo i anrhydeddu cymhlethdodau dosbarth o fewn cyd-destun siaradwyr Cymraeg. Mae’n teimlo’n ddiddorol iawn yn y dydd sydd ohoni, yn dilyn yr hyn sy’n ymddangos yn oes o galedi ariannol di-baid ers chwalfa ariannol 2008. Oes o galedi sydd wedi rhoi 22% o oedolion a thraean o blant mewn tlodi yng Nghymru,gyda llawer o’r tlodi yn effeithio ar y fro Gymraeg.
Dyma ffilm sy’n parhau’n berthnasol i’n bywydau cyfoes. Yr argyfyngau sy’n digwydd ar yr un pryd o fewn un teulu, eu perthynas â’i gilydd, a dewrder y ffilm i ymdrin â phynciau na fyddai llawer ohonom ni am eu hwynebu. Marwolaeth, gwallgofrwydd, dosbarth, hunaniaeth, a cholli ystyr. Dwyster ac ing cymunedau o siaradwyr Cymraeg. Gorddibyniaeth, rolau rhywedd, a’r ffordd yr ydym yn trin ein henoed – mae’r themâu hyn i gyd yn cael eu trafod yn y ffilm hon. Mae digon o bynciau heriol, ond i mi, fodd bynnag, mi roedd yn gathartig i’w gwylio.
Mae ymdeimlad o obaith cadarn yn rhedeg drwy’r ffilm, ynghyd â hiwmor tywyll a ffraethineb miniog dosbarth gweithiol yn y deialog sy’n helpu cario’r themâu dwys. Yn wir, dyma oedd un o’r ffilmiau gorau i mi ei gweld mewn amser hir iawn, mewn unrhyw iaith. Mae’n amserol ei rhyddhau nawr – mae angen i ni wynebu’r problemau sy’n cael eu trafod yn y ffilm ar lefel unigol ac fel cymunedau, yn awr yn fwy nag erioed.
Mae sgan newydd o Oed Yr Addewid yn dod i sinemâu yn 2025 o Archif Sgrin a Sain Llyfrgell Genedlaethol Cymru mewn partneriaeth â Chanolfan Ffilm Cymru..
Fe gomisiynwyd yr erthygl yma gan Ganolfan Ffilm Cymru fel rhan o’n strategaeth Gwnaethpwyd yng Nghymru sy’n dathlu ffilmiau â chysylltiadau Cymreig, diolch i gyllid gan Gymru Greadigol a’r Loteri Genedlaethol drwy’r BFI.
It was first published in Buzz Magazine.
Ffilm Archif ‘Oed yr Addewid’ a Enillodd Wobr BAFTA yn Dychwelyd i Sinemâu
23 Ebrill 2025
Mae sgan newydd o Oed Yr Addewid (Do Not Go Gentle), ffilm Gymraeg o’r flwyddyn 2000 a enillodd wobr BAFTA ac sy’n wleidyddol berthnasol heddiw, yn cael ei ail rhyddhau mewn sinemâu o fis Mawrth 2025.
Gan y Cyfarwyddwr o Gymru, Emlyn Williams, mae Oed yr Addewid wedi’i gosod yn 1997, gyda Phrydain yn cyrraedd trothwy gwleidyddol yn dilyn 18 mlynedd o reolaeth y Llywodraeth Geidwadol. Mae’r ffilm yn serennu rhai o fawrion byd actio Cymru, Stewart Jones, Arwel Gruffydd, Gwenno Elis Hodgkins a Gwyn Vaughan. Mae’n dilyn stori’r weddw William Davies, sosialydd a chwarelwr sydd wedi ymddeol. Mae e’n teimlo’n ddig ac yn chwerw tuag at lywodraeth sydd wedi anghofio amdano yn ei henaint, ac mae’n mynd ati i roi cynllun absẃrd a phenboeth ar waith. Pum mlynedd ar hugain ers ei rhyddhau, mae themâu’r ffilm – gofal cymdeithasol, heneiddio a’r wladwriaeth Brydeinig – yn berthnasol i gynulleidfaoedd hyd heddiw.
Dyma ymateb yr actor Arwel Gruffydd, sy’n chwarae rhan Alun yn y ffilm, i’r newyddion bod y ffilm yn cael ei hail ryddhau:
“Rydw i’n falch iawn bod Archif Sgrin a Sain Llyfrgell Genedlaethol Cymru a Chanolfan Ffilm Cymru wedi cydweithio i greu argraffiad digidol newydd o Oed yr Addewid. Braint o’r mwyaf oedd chwarae rhan ganolog yn y ffilm hon 25 mlynedd yn ôl, ac mae gen i atgofion melys iawn o’r cyfnod, yn enwedig o gydweithio mor agos â’r diweddar Stewart Jones, actor gwych, heb ei ail.”
Mae Archif Sgrin a Sain Llyfrgell Genedlaethol Cymru a Chanolfan Ffilm Cymru, fel rhan o Rwydwaith Cynulleidfa Ffilm y BFI, wedi cydweithio i ddod â’r clasur Cymreig yn ôl i’r sgrin fawr, gyda lansiad yng Ngŵyl Ffilm Cwm Llynfi yn Neuadd y Dref Maesteg yn ystod mis Mawrth.
Cafodd y ffilm wreiddiol 35mm ei hail sganio i ansawdd 2K gan R3store Studios, ac yna’i hadfer yn ddigidol gan Gorilla Post Production a’i pharatoi ar gyfer dangosiadau yn y sinema. Gyda chefnogaeth gan Matchbox Cine, bydd isdeitlau disgrifiadol yn Saesneg a Chymraeg yn cael eu hychwanegu am y tro cyntaf hefyd, gan wneud y ffilm yn hygyrch i gynulleidfa fwy eang.
Esbonia Nia Edwards-Behi, Catalogydd Clyweledol Archif Sgrin a Sain Llyfrgell Genedlaethol Cymru:
"Fe ystyrion ni sawl ffilm o’r archif ar gyfer y prosiect hwn. Fe ddewiswyd Oed yr Addewid gan ei fod yn ffilm apelgar sy’n parhau’n berthnasol – o ran ei themâu a’i stori – hyd heddiw. Mae’n enghraifft wych o ymateb artistig i wleidyddiaeth y dydd, ac mae hi’n werthfawr cael ail ymweld â’r ymateb hwnnw. Rydyn ni mor lwcus cael archif sy’n llawn gweithiau o’r fath, ac rwy’n mawr obeithio y cawn ragor o adnoddau i sicrhau mynediad atynt”
Dywedodd Hana Lewis, Pennaeth Canolfan Ffilm Cymru:
“Rydyn ni’n cydweithio’n aml gyda sinemâu a gwyliau yng Nghymru, er mwyn cynyddu mynediad i ffilmiau o gasgliad eang yr archif, ac fel rhan o’n prosiect Gwnaethpwyd yng Nghymru,sy’n dathlu ffilmiau sydd â chysylltiadau Cymreig. Mae’r straeon hyn yn hanfodol i ddiwylliant Cymreig ar y sgrin, maent yn cynnig mewnwelediad i’n hanes a’n cymunedau, rhywbeth y gellir dadlau y mae angen yn gynyddol, pan ystyriwn ffilmiau am Gymru gyfoes. Yn anffodus, mae sawl rhwystr sy’n atal y ffilmiau hyn rhag cael eu gweld yn rheolaidd, er gwaetha awydd y gynulleidfa amdanynt. Gall hyn fod oherwydd bod yr hawlfraint wedi darfod, neu ddiffyg adnoddau i ddosbarthu’r ffilmiau’n effeithiol, neu’r cyllid i ddigido’r ffilmiau a chadw eu hansawdd. Dyma pam fod y prosiect hwn mor bwysig i ni. Mae’r gost yn uchel, felly fel sector mae gofyn i ni sicrhau bod mynediad i’r ffilmiau hyn a bod cynulleidfaoedd yn cael cyfle i’w mwynhau am flynyddoedd i ddod.”
Mae’r ffilm ar gael i sinemâu ei harchebu ar gyfer dangosiadau o ddiwedd fis Mawrth ymlaen, gyda dyddiadau dangosiadau ledled Cymru i’w cadarnhau.
Cefnogir y prosiect hwn gan Ganolfan Ffilm Cymru, sy’n rhan o Rwydwaith Cynulleidfa Ffilm y BFI (RhCFf), sy’n bosib diolch i gyllid y Loteri Genedlaethol, sy’n sicrhau bod yr ystod fwyaf eang o ffilmiau ar gael i bawb ledled y DU. Mae cronfeydd yng Nghymru’n cael eu gweinyddu gan GFfC drwy Chapter, fel Sefydliad Arweiniol y Ganolfan Ffilm.
Caiff dros £30M ei godi bob wythnos ar gyfer achosion da ar draws y DU gan y Loteri Genedlaethol.
Film Distribution Trainee Scheme (Closed)
We’re delighted to partner with Media Cymru a Ffilm Cymru Wales for the first time, to support two Welsh trainees to participate in the Film Distributors’ Association’s (FDA) 9 month paid London based trainee scheme, gaining hands on experience in film distribution and international sales.
Exhibition and distribution are essential parts of the film chain. Understanding who the audience is and how to reach them. The scheme will support the aims our Gwnaethpwyd yng Nghymru,, which celebrates films with Welsh connections.
Find the full course details from the FDA and Media Cymru below:
Ffilmiau Cymreig i’w Gwylio yn 2025
15 Ionawr 2025
O fywyd gormodol Ardalydd ecsentrig o Ynys Môn i anturiaethau yn nhirwedd gyfoethog Laos, mae straeon eclectig gyda chysylltiadau Cymreig yn dod i’r sgrin fawr i ddiddanu cynulleidfaoedd yn 2025.
Dewch ar daith ledled Cymru a thu hwnt eleni, gyda straeon lleol a byd-eang sy’n dod i sinemâu. Mae gan bob un gysylltiadau Cymreig – o’r lleoliadau, i’r cast a thalent y tu ôl i’r camera. Bydd ffilm hir gyntaf Joshua Trigg, sy’n enedigol o Bowys, yn cael ei rhyddhau yn y gwanwyn: Bydd Satu – Year of the Rabbit yn mynd â chynulleidfaoedd ar daith i Laos i ddilyn dau blentyn ar siwrnai drawiadol wrth iddynt ddod i oed a chanfod eu teuluoedd, cyfeillgarwch a phrydferthwch bywyd beunyddiol. Gyda’r premiere yn digwydd yng Ngŵyl Ffilmiau Sundance 2025, bydd ffilm hir ddiweddaraf cwmni ie ie Productions, Brides, yn cyflwyno dwy ferch yn eu harddegau sy’n chwilio am ryddid, cyfeillgarwch a theimlad o berthyn pan fyddant yn dianc o’u bywydau yn y DU ac yn mynd ar drywydd peryglus i Syria.
Esbonia’r cynhyrchydd, Alice Lusher, sut y ffilmiwyd Brides yng Nghymru fel rhan o gydweithrediad rhyngwladol:
Roedd yn fraint o’r mwyaf i ni, dîm ieie productions gydweithio â’r cynhyrchwyr Nicky Bentham (Neon Films – DU) a Marica Stocchi (Rosamont – Yr Eidal) ar BRIDES, sef ffilm gyntaf y Cyfarwyddwr Nadia Fall a’r Ysgrifennwr Suhayla El-Bushra. Dyma gydweithrediad wirioneddol ryngwladol sy’n archwilio themâu byd-eang o hunaniaeth a pherthyn – a ffilmiwyd yng Nghymru, Twrci a Sisili. Fe gefnogodd y Cynhyrchwyr griwiau a busnesau lleol ym mhob gwlad, ac mae wedi bod yn bleser go iawn gweld gwaith a thalent anhygoel yn disgleirio drwy’r ffilm brydferth a phwysig hon. Rydyn ni’n edrych ymlaen yn fawr at rannu’r ffilm gyda’r byd.
Bydd y rheiny sy’n chwilio am wefr a drama ar ben eu digon eleni, gan fod gwledd o ffilmiau llawn drama, ffilmiau seicolegol a ffilmiau arswyd yn dod i sinemâu hefyd. Mae cynulleidfaoedd wedi bod yn aros yn eiddgar am Havoc gan y cyfarwyddwr o Gymru Gareth Evans (The Raid). Fe ffilmiwyd yng Nghymru, ac mae’n dilyn Tom Hardy a Forest Whitaker wrth iddynt ymladd eu ffordd trwy isfyd troseddol, gan ddatrys llygredd a chynllwyn ar hyd y ffordd. I ddilyn, daw’r ffilm ddirgel The Man in My Basement sy’n serennu Willem Dafoe, ac sy’n seiliedig ar nofel o’r un enw gan Walter Mosley. Fe’i ffilmiwyd yn Sir Gâr, gyda’r cynhyrchydd o Gymru, John Giwa-Amu, yn rhan o’r tîm. Mae disgwyliadau’n uchel hefyd ar gyfer The Scurry, gan y cyfarwyddwr o Gymru, Craig Roberts a Cliff Edge Pictures. Mae’n dilyn stori swreal dau swyddog difa pla sy’n dod ar draws pla o wiwerod gwallgof sy’n dial ar staff ac ymwelwyr ac yn creu anrhefn pur mewn parc gwlad eco.
John Giwa-Amu yn cynnig ei feddyliau ar The Man in My Basement a’i gysylltiadau â Chymru:
Mae wedi bod yn anrhydedd mawr i Good Gate ddod â darn mor eiconig o ddiwylliant Americanaidd i ffilmio yng Nghymru. Allwn ni ddim aros i gynulleidfaoedd weld y ffilm gyffro dywyll ac unigryw hon yn dod yn fyw.
Mae hefyd llu o ffilmiau sy’n gryf eu cysylltiadau â threftadaeth Cymru. Mae Canolfan Ffilm Cymru yn cydweithio ag Archif Sgrin a Sain Llyfrgell Genedlaethol Cymru er mwyn cyflwyno sgan newydd o’r ffilm Oed yr Addewid (2002) a enillodd wobr BAFTA. Mae’r ffilm sy’n gyflwyniad teimladwy o ddadrithiad gwleidyddol, gofal cymdeithasol a heneiddio hyd yn oed yn fwy perthnasol heddiw, 25 mlynedd ar ôl ei ryddhau. Bydd pecyn o ffilmiau byrion 90 munud o hyd hefyd ar gael o brosiect Cymru Anabl – prosiect blwyddyn o hyd yr Archif sy’n ffocysu ar wella hygyrchedd eu casgliadau ffilm a fideo, yn ogystal â gwella cynrychiolaeth o wneuthurwyr anabl a Byddar yn y casgliadau.
I’r rheiny sy’n hoff o fywgraffiadau, bydd straeon dau ffigwr eiconig o Gymru yn dod i sgriniau yn 2025. Mae ffilm newydd Mad as Birds, Madfabulous yn rhoi darlun o fywyd yr ecsentrig Henry Cyril Paget, sef 5ed Ardalydd Ynys Môn, ac yn serennu’r actor o Gymru Callum Scott Howells (It’s A Sin) ochr yn ochr â Rupert Everett a Siobhán McSweeney. Gan y cwmni cynhyrchu o Gymru, Severn Screen, a’r cyfarwyddwr Marc Evans, bydd Mr Burton yn dilyn stori bywyd cynnar yr actor Richard Burton, ac yn serennu talent o Gymru, Aneurin Barnard ac Aimee-Ffion Edwards, ochr yn ochr â Toby Jones a Lesley Manville. Cip olwg yn unig yw hyn o’r ffilmiau sydd i’w rhyddhau yn 2025, gyda llawer mwy i ddod.
Esbonia Toki Allison, Rheolwr Prosiect Gwnaethpwyd yng Nghymru sut mae prosiect Gwnaethpwyd yng Nghymru Canolfan Ffilm Cymru yn cefnogi rhyddhau ffilmiau megis y rhain::
Nod Gwnaethpwyd yng Nghymru yw llenwi’r bwlch yn ecosystem y byd ffilmiau, gan greu pont rhwng gwneuthurwyr a dosbarthwyr ffilmiau, gan edrych ar sut mae’r ffilm yn cyrraedd cynulleidfaoedd. Gan gydweithio â sinemâu a gwyliau yng Nghymru, rydym yn ceisio cynyddu ymwybyddiaeth o ffilmiau sydd â chysylltiadau Cymreig, gan sicrhau bod cynulleidfaoedd yn cael cyfle i weld y straeon hyn fel rhan o brofiad cyfunol arbennig mewn lleoliad sinema. Mae rhywbeth arbennig yn digwydd o ran adrodd straeon yng Nghymru, ac mae safbwynt unigryw sy’n haeddu cael ei weld a’i fuddsoddi ynddo. Mae Cymru yn nifer o bethau, ac rydyn ni’n benderfynol o ehangu ar y naratif hwn.
Dywedodd Joedi Langley, Pennaeth Dros Dro Cymru Greadigol:
Mae'n flwyddyn gyffrous ar gyfer ffilm, gyda llawer o deitlau disgwyliedig ar y ffordd. Mae Cymru Greadigol yn falch o fod wedi cefnogi sawl un o'r cynyrchiadau hyn, yn annibynnol a hefyd drwy'r Gronfa Cynhyrchu Ffilmiau Nodwedd trwy Ffilm Cymru – sydd ynddo'i hun wedi cyfrannu at sawl rhyddhad diweddar, gan gynnwys ‘Chuck Chuck Baby’, ‘The Almond and the Seahorse’ a ‘Timestalker’. Mae'r prosiect Gwnaethpwyd yng Nghymru yn tynnu sylw at ehangder y dalent ffilmio sydd gennym yma yng Nghymru, ac yn rhoi llwyfan pwysig i ffilmiau nodwedd newydd trwy godi eu proffil ymhlith cynulleidfaoedd ac yn dathlu cysylltiadau Cymreig pob un, ac mae'n brosiect yr ydym yn falch iawn o'i gefnogi. Rydyn yn edrych ymlaen at flwyddyn lwyddiannus yn 2025 ar gyfer y sector ffilm yng Nghymru.
Mae prosiect Gwnaethpwyd yng Nghymru (GYNg) Canolfan Ffilm Cymru yn dathlu ffilmiau sydd â chysylltiadau Cymreig. Mae’n cynnig gweithgareddau ar hyd y flwyddyn mewn partneriaeth ag arddangoswyr yng Nghymru, gan gynnwys catalog ffilmiau, sy’n gartref i dros 1000 o ffilmiau hir a byr a phodlediad Gwnaethpwyd yng Nghymru. Gall cynulleidfaoedd dderbyn y newyddion diweddaraf ynglŷn â ffilmiau Cymreig newydd a’r cyfweliadau diweddaraf drwy ddilyn Gwnaethpwyd Yng Nghymru ar Instagram, Facebook, TikTok, the podlediad Gwnaethpwyd yng Nghymru, YouTube a Letterboxd.
Mae GYNg yn bosib drwy gyllid Cymru Greadigol a Rhwydwaith Cynulleidfa Ffilm (RhCFf) y BFI. Mae RhCFf y BFI yn cynnig cefnogaeth i arddangoswyr ledled y DU, er mwyn hybu rhaglennu diwylliannol ac ymgysylltu â chynulleidfaoedd amrywiol. Yng Nghymru, arweinir y gweithgarwch gan Ganolfan Ffilm Cymru, dan reolaeth Chapter.
- DIWEDD -
Ffilmiau Cymreig sy’n Ymddangos mewn Sinemâu dros y Gaeaf Hwn
9 Hydref 2024
Os ydych chi’n gobeithio llenwi’ch calendr gyda ffilmiau Cymreig ac eistedd o flaen y sgrin fawr mewn sinema glyd, mae gennym ni restr o ffilmiau i chi dros y gaeaf hwn.
Mae 2024 eisoes wedi bod yn flwyddyn brysur i ffilmiau gyda chysylltiadau Cymreig. Eleni rhyddhawyd ffilmiau dramatig megis The Almond and the Seahorse, Unicorns and Chuck Chuck Baby, a’r animeiddiad epig; Kensuke’s Kingdom. Roedd cyfweliad Gwnaethpwyd yng Nghymru arbennig ar gael i bob un i gyflwyno’r cysylltiadau Cymreig i gynulleidfaoedd.
Mae hyd yn oed fwy ar y gweill i ni eu mwynhau, gan gychwyn gyda Timestalker, sydd yn cael ei rhyddhau 11 Hydrefed. Mae’r cyfarwyddwr Alice Lowe yn creu siwrnai carmig, doniol, sydd weithiau’n dreisgar, sy’n dilyn yr arwres anlwcus, Agnes, sy’n ailymgnawdoli ar ôl ailadrodd yr un camgymeriad: sef cwympo mewn cariad gyda’r dyn anghywir. Mae gan y ffilm nifer o gysylltiadau Cymreig, o’r cynhyrchydd, Vaughan Sivell, i’r actor Aneurin Barnard, a ffilmiwyd ar gyfer cyfweliad Gwnaethpwyd yng Nghymru’r wythnos yma. Fe’i ffilmiwyd yng Nghaerdydd a Thŷ Penpont yn Aberhonddu.
Esbonia’r Cynhyrchydd, y Cymro Vaughan Sivell:
Ers fy ffilm gyntaf, Third Star, rydyn ni wedi llwyddo i ffilmio nifer o’n ffilmiau’n rhannol gartref yng Nghymru, ond yn yr achos yma, fe lwyddon ni ffilmio Timestalker yn ei gyfanrwydd yng Nghymru. Bannau Brycheiniog oedd Ucheldiroedd yr Alban, Tŷ Penpont oedd Lloegr Sioraidd a Bae Caerdydd oedd Efrog Newydd y 1980au! Roedd y criw o Gymry yn rhagorol, ac fe gawsom ni amser anhygoel. Dw i’n edrych ymlaen yn fawr i gynulleidfaoedd lleol weld y ffilm ar y sgrin fawr.
Fis Tachwedd, mae gennym ni ddwy ffilm ddogfen sydd â themâu o bwys rhyngwladol. Yn gyntaf, India’s 1st Best Trans Model Agency, gan y cyfarwyddwr sy’n byw yn Sir Benfro, Ila Mehrotra, a ddaw i’r sgrin fawr 11 Tachwedd, yn ystod Wythnos Ymwybyddiaeth Pobl Drawsryweddol. Mae’r siwrnai emosiynol yma a ffilmiwyd ar hyd saith blynedd, yn dilyn stori hynod Rudrani Chettri, ei ffrindiau a’r gymuned drawsryweddol yn Delhi wrth iddynt greu asiantaeth modelau traws cyntaf India. Mae’r ffilm yn edrych ar gymhlethdod ‘trydydd rhywedd’ India, sef Hijra, lle mae gwerthoedd traddodiadol a hawliau dynol yn gwrthdaro. Daw’r ffilm â straeon cyfarwydd o gariad a cholled, gobaith a thlodi, harddwch, swyn a gogoniant y catwalk.
On November 22nd, the multi award winning O R Tambo’s Comrade Tambo’s London Recruits ei rhyddhau i gynulleidfa ehangach mewn sinemâu, drwy’r hyn y mae’r trefnwyr yn ei alw’n ‘Rhyddhad y Bobl’. Mae’r ffilm, a ddisgrifiwyd gan Variety fel 'ffilm ddogfen gyffrous sy’n eich cadw chi ar flaen eich sedd‘, wedi’i gosod ar anterth apartheid yn y chwedegau hwyr / saithdegau cynnar. Mae grŵp o actifyddion dosbarth gweithiol, gwrth-hiliol yn Llundain ateb galw cyfrinachol Oliver Tambo am asiantiaid cudd i ddod â gobaith i’w bobl ddiobaith yn Ne Affrica. Mae’r rhyddhad yn cael ei drefnu mewn partneriaeth â’r mudiad Undeb Masnach ac mewn cydsafiad â’r sefydliad o Dde Affrica, ACTSA, mewn ymateb i derfysgoedd hil ledled y DU. Bydd sgwrs banel allweddol yn dilyn y ffilm, i drafod sut y gall bob un ohonom gyfrannu at Brydain wrth-hiliol.
Esbonia’r Cyfarwyddwr, y Cymro Gordon Main pam fod rhyddhau ffilmiau megis Comrade Tambo’s London Recruits mor bwysig:
Gydag adain dde eofn ar ein strydoedd unwaith eto, mae’r ffilm yma’n cynnig dewis arall pwerus, gwrth-hiliol i gasineb. Fe fentrodd y London Recruits eu rhyddid er mwyn creu byd gwell. Maen nhw’n ysbrydoliaeth. Wedi’i ffilmio yng Nghymru a De Affrica, mae’r ffilm yn gydweithrediad balch rhwng Cymru a De Affrica. Mae’n arddangos talent a lleoliadau arbennig yn y ddau le, ac yn rhan o sgwrs artistig a diwylliannol ehangach, sy’n gweld partneriaethau creadigol Cymreig / Affricanaidd yn hollbwysig ar gyfer Cymru ddiwylliannol iachus, rhyngwladol, sy’n edrych allan.
Mae’r ail ffilm gan y Cyfarwyddwr Sambiaidd Cymreig, Rungano Nyoni: On Becoming a Guinea Fowl hefyd yn uchafbwynt ar y gorwel. Mae’r ffilm yn dilyn Shula wrth iddi yrru ar hyd ffordd wag yng nghanol y nos a darganfod corff ei hewythr annwyl Fred. Wrth i drefniadau’r angladd ddwyn ffrwyth o’u hamgylch, mae Shula a’i chefndryd yn taflu goleuni ar gyfrinachau eu teulu Sambiaidd dosbarth canol. Cadwch lygad barcud am ddyddiad rhyddhau, a gyhoeddir yn fuan.
Gall y rheiny sy’n hoff o ffilmiau gwaedlyd hefyd edrych ymlaen at y ffilm uchelgeisiol, fychan ei chyllideb, Scopohobia gan y cyfarwyddwr ac ysgrifennwr o Gymru, Aled Owen yr Hydref hwn, yn ogystal â Protein am lofrudd cyfresol sy’n byw a bod yn y gampfa, a ddaw cyn bo hir gan dîm o gynhyrchwyr o Gymru, Craig Russell, Tom Gripper a Dan Bailey. Crëwyd y ddwy ffilm yn ninas Abertawe a’i chyffiniau. Gall gynulleidfaoedd hefyd barhau i fwynhau dangosiadau o’r ffilm arswyd gwerinol Prydeinig, Starve Acre, sy’n serennu’r actorion o Gymru, Morfydd Clark ac Erin Richards.
Hana Lewis, Rheolwr Canolfan Ffilm Cymru’n esbonio sut fydd y prosiect Gwnaethpwyd yng Nghymru’n cefnogi’r ffilmiau hyn wrth iddynt gael ei rhyddhau:
Drwy ein prosiect Gwnaethpwyd yng Nghymru, rydyn ni’n cydweithio’n agos gyda’r rheiny sy’n dal hawlfraint y ffilmiau, er mwyn hyrwyddo’r ffilmiau. Rydyn ni’n creu cynnwys megis cyfweliadau gyda thalent ac erthyglau golygyddol sy’n dwyn sylw i elfennau megis themâu neu leoliadau, y gallai fod yn ddiywybod i gynulleidfaoedd. Mae’n holl bwysig bod y ffilmiau hyn yn cyrraedd cymunedau mewn sinemâu, gan eu bod yn helpu ni i weld Cymru ar y sgrin, ac yn helpu’r byd i’n gweld ni. Gallwn archwilio ein hunaniaeth ddiwylliannol mewn ffyrdd Newydd, gan roi llais i’r rheiny sy’n adrodd straeon amrywiol, a herio canfyddiadau ystrydebol ynglŷn â Chymru.
Mae prosiect Gwnaethpwyd yng Nghymru (GYNg) Canolfan Ffilm Cymru Film Hub Wales’ yn dathlu ffilmiau sydd â chysylltiadau Cymreig. Mae’n cynnig gweithgareddau ar hyd y flwyddyn mewn partneriaeth ag arddangoswyr yng Nghymru, gan gynnwys catalog ffilmiau, sy’n gartref i dros 1000 o ffilmiau hir a byr a phodlediad Gwnaethpwyd yng Nghymru. Gall gynulleidfaoedd gael diweddariadau ynglŷn â ffilmiau Cymreig sydd ar ddod a’r cyfweliadau diweddaraf drwy ddilyn @Madeinwales_ ar y cyfryngau cymdeithasol.
Mae MIW yn bosibl diolch i gyllid gan Cymru Creadigol a Rhwydwaith Cynulleidfa Ffilmiau (FAN) BFI, yn dyfarnu cyllid gan y Loteri Genedlaethol. Mae FAN BFI yn cynnig cymorth i arddangoswyr ledled y DU i roi hwb i raglennu diwylliannol ac ymgysylltu â chynulleidfaoedd amrywiol. Yng Nghymru, caiff y gweithgarwch hwn ei arwain gan Ganolfan Ffilm Cymru, sy’n cael ei rheoli gan Chapter.
Darllenwch y datganiad i’r wasg llawn yma
- DIWEDD -
BFI announces ART OF ACTION, a major UK-wide season celebrating the artistry of real action choreography
29th July 2024
The season will be presented by the BFI Film Audience Network at venues UK-wide from October-December 2024, with highlights including:
- BFI Distribution re-release of Kathryn Bigelow’s POINT BREAK (1991), in cinemas UK-wide on 8 November
- UK-wide screenings and events presented in partnership with the BFI Film Audience Network, including the ninth edition of the Fighting Spirit Film Festival, a celebration of women of colour working in action cinema and screenings dedicated to the ‘original Hollywood action hero’ Buster Keaton
- Major season at BFI Southbank and BFI IMAX featuring focuses on John Woo and Bollywood action
- BFI 4K UHD release of SEVEN SAMURAI on 21 October, with screenings at selected cinemas from 27 September, including a premiere event at BFI IMAX on 26 September
- A collection of films to stream on demand on BFI Player
The BFI today announces a new season celebrating the artistry of real action choreography, that has kept film audiences on the edge of their seats since the early days of cinema. Presented by the Rhwydwaith Cynulleidfa Ffilm BFI (BFI FAN) using funds from the National Lottery, ART OF ACTION will take place at cinemas across the UK from October-December 2024, with the chance to get behind-the-scenes insights from those working in the action and stunt communities, via special events, demonstrations, talks and screenings throughout the season. ART OF ACTION will spotlight the genre through the ages, with films ranging from cult classics to lesser-known gems from around the world. It will illuminate the work of female stunt performers and their struggle for recognition, and champion the new wave of action stars and filmmakers who are building upon the legacy of those who have fallen, crashed, smashed and picked themselves up before them.
From the jaw-dropping stunts of the silent era to the intricate dynamic choreography of today’s biggest action films, via the daredevil ethos of Hong Kong filmmaking, ART OF ACTION will feature screenings of THE GENERAL (1926), THE TRAIN (1964), THE WILD BUNCH (1969), the POLICE STORY TRILOGY (1985-1992), RUN LOLA RUN (1998), CROUCHING TIGER, HIDDEN DRAGON (2000), POLITE SOCIETY (2023) and many more. The centrepiece of ART OF ACTION will be a BFI re-release of Kathryn Bigelow’s POINT BREAK (1991) starring Keanu Reeves as FBI agent Johnny Utah, who goes undercover with a gang of surfers, led by Patrick Swayze’s Bodhi, who are suspects in a series of bank robberies. Bigelow’s kinetic masterpiece, which has rarely been seen on big screens in the UK in recent years, will be released in selected cinemas UK-wide by BFI Distribution on 8 November, with the film also available on BFI Player on the same date.
Timon Singh, BFI FAN Producer and programmer of ART OF ACTION, said:
After the triumph of EVERYTHING EVERYWHERE ALL AT ONCE and the continued success of franchises like JOHN WICK and MISSION: IMPOSSIBLE, it’s clear that the thrill of watching ‘real action’ done by stunt performers, as well as stars like Michelle Yeoh and Tom Cruise, still captivates audiences. This season looks at the cinematic artistry, skills and craft involved in creating iconic action sequences and films, as well as engage with the historic roots and cross-cultural influences of the genre. We’ll celebrate the skill and daring of actors and stunt performers and their extraordinary on-screen exploits and provide opportunities to get behind-the-scenes insights into the daring world of action design which will thrill and entertain, and hopefully inspire the next generation of creatives.
Jason Wood, BFI Director of Public Programme & Audiences, said:
Art of Action will be a high-octane crowd pleaser at a moment when we truly need to be supporting cinemas, which provide such vital culture and entertainment to communities across the UK. The BFI Film Audience Network plays a really important role in getting diverse films to audiences and this has been an inspirational and creative collaboration with our colleagues at Watershed, Bristol taking the lead. It’s a greatblueprint for how the BFI can work with partners UK-wide on major projects. Art of Action’s broad historical and international scope presents the films we love alongside brand-new discoveries from silent gems to combat charged women, martial arts to major blockbusters plus a long-awaited re-release of Kathryn Bigelow’s seminal Point Break. Buckle up and enjoy the ride!
The season will be programmed around three key themes, with the first dedicated to spotlighting action through the ages – from the early visual gags of silent gems like THE GENERAL (1926) to influential classics such as THE ADVENTURES OF ROBIN HOOD (1938) and THE TRAIN (1964), through to the intricate and dynamic wuxia choreography of CROUCHING TIGER, HIDDEN DRAGON (2000). ART OF ACTION will also bust the myth that action is just by and for men; celebrating the plethora of female talent in front of and behind the camera, as well as shedding a light on under-represented voices in the action community, from YES MADAM (1985) to POLITE SOCIETY (2023) via RUN LOLA RUN (1998). Finally, the season will explore how action films became a global phenomenon as both Eastern and Western filmmakers were inspired by each other, and the impact of such cross-cultural influences on cinema today – from SEVEN SAMURAI (1954) and THE WILD BUNCH (1969) to the POLICE STORY TRILOGY (1985-1992).
More than 50 venues UK-wide will host events and screenings supported by the BFI Film Audience Network, with some of the highlights set to include:
- Broadway Cinema’s action mini season designed for Under-25s and marginalised audiences, which will include a day of Robin Hood screenings to mark Nottingham’s Robin Hood Marathon.
- Call to Action, a programme curated by Reclaim the Frame that centres women of colour working in front of and behind the camera in the action genre, from the 90s to the present day. Comprising special events with guests including stunt performer Ayesha Hussian, panel conversations, demos and screenings, Call to Action will tour venues including Hackney Picturehouse, Dukes at Komedia, Picturehouse (Brighton), Glasgow Film Theatre and Midlands Art Centre (Birmingham).
- Cromarty Kicks Ass, a tightly packed season of films run by Cromarty Community Cinema in the Highlands, Scotland, will address themes of justice, revenge, honour and the global desire to have the cinema shake with action, alongside parkour and capoeira demonstrations and workshops, and a free outdoor screening of a Jackie Chan classic accompanied by a live musician and torchlight lion dance.
- Exeter Phoenix: Smash The Glass, which will celebrate the women who have advanced action cinema both on and off-screen, delivered in partnership with Girls on Film critic and broadcaster Anna Smith, with collaborations from Plymouth Art Cinema.
- Fabrica in Brighton will deliver Creative Action, a weekend-long festival empowering young people aged 16-25, women and people of marginalized genders by repositioning the cultural significance of action films for audiences. The festival will engage these groups through partnerships with women, non-binary and queer-friendly martial arts clubs, a programme of shorts from local and international animators and a collaboration with their young film programmers’ group, Fresh Perspectives.
- The ninth edition of Fighting Spirit Film Festival, with martial arts shorts and features presented alongside martial arts and weapons demonstrations, a martial arts workshop and seminars on choreographing a short action sequence.
- Hyde Park Picture House Leeds’s programme exploring the history of car races and chases in global cinema, featuring talks and Q&As with academics, car enthusiasts and stuntwomen, plus a day-long educational session as part of Hyde Park Picture House’s Film School strand.
- The Magic Lantern screening POINT BREAK alongside the local surf community in Tywyn with entertainment including a live band and a party; THE GENERAL with live musical accompaniment and trips on the Talyllyn steam railway; martial arts demos, a free sword fighting workshop and Welsh filmmaker Garth Evans’ RAID II.
- MilkTea’s ESEA In Action, at Brixton Ritzy in London and City Screen in York, which will showcase a program of East and Southeast Asian (ESEA) cinema with their programme theme, Black x Asian cultural crossover, in partnership with Dark Matter.
- Mitchell Arts Centre’s celebration of the ‘original Hollywood action hero’, Buster Keaton, with enhanced screenings featuring live musical accompaniment from musician Meg Morley and an introduction from local film historian Ray Johnson.
- Queen’s Film Theatre Belfast’s programme spanning the breadth of the genre with special events including a celebration of women in action with film journalist Helen O’Hara, a stage combat demonstration by fight director Philip Rafferty, and an action all-nighter curated by QFT’s LUMI programmers.
The full UK-wide line-up of screenings, events and touring programmes will be announced soon.
BFI Southbank will play host to a major season from 21 October – 30 November, concentrating on several themes alongside stunts; the women of action, the master John Woo and the influence of Bollywood, as well as serving a plotted guide through the history of action cinema with a special all action-themed edition of Big Screen Classics, where BFI Southbank shows classic films on a daily basis for just £9. Special events confirmed for the season so far include Stunt Saturday on 16 November, a special day of talks, panel events, screenings and workshops all celebrating the art of stunts. BFI Southbank will welcome Nida Manzoor for a Q&A on 17 November, following a screening of her hilarious and exhilarating action/comedy POLITE SOCIETY (2023), which follows 16-year-old Ria, an aspiring stuntwoman, who is alarmed when her sister Lena is swept up by a charming suitor and starts heading towards marriage at speed. Also on 17 November, The Art of the Action Trailer will present some of the best and worst action trailers through time, pondering the iconic trailer voiceover and decide whether it’s better to reveal or conceal the big stunts.
BFI IMAX, the UK’s largest screen, is one of the best places to watch an action blockbuster with its immersive, unmatched scale. The cinema will host a number of events during the season, including all-nighters dedicated to JOHN WICK a MISSION: IMPOSSIBLE, and the premiere of a new 4K restoration of Akira Kurosawa’s SEVEN SAMURAI (1954) on 26 September. SEVEN SAMURAI will also be released by the BFI on 4K UHD on 21 October, with the new restoration playing in further selected cinemas as part of the season. More information about the 4K UHD release will be revealed soon.
Audiences will also be able to stream films from the season at home on BFI Player, with a selection of titles set to include FIST OF FURY (1972), THE STREET FIGHTER (1974), ARMOUR OF GOD (1986), HEROES SHED NO TEARS (1986), POINT BREAK (1991), RUN LOLA RUN (1998), LEONOR WILL NEVER DIE (2022) and many more to be announced soon.
Diwedd.
Darllenwch y datganiad i’r wasg llawn yma
Beth sy ’mlaen yn Sinemâu Cymru: Ffilmiau fforddiadwy i Gymunedau ledled Cymru
23 Gorffennaf 2024
Mae Canolfan Ffilm Cymru (CFfC) wedi rhoi dros £100,000 o gyllid Loteri Genedlaethol y BFI i 19 o sinemâu annibynnol a gwyliau ffilmiau yng Nghymru drwy ei Chronfa Arddangos Ffilm.
Bydd yr arian yn galluogi cynulleidfaoedd yng Nghymru i wylio’r ffilmiau annibynnol diweddaraf o’r DU a ffilmiau rhyngwladol yn eu cymunedau lleol, am bris fforddiadwy. O ddangosiadau ymlaciedig, ffilmiau i’r teulu, llinynnau eco a’r ffilmiau Cymreig diweddaraf, mae digon o ddewis.
Bydd cynulleidfaoedd ym Mhen-y-bont ar Ogwr a Blaenau Ffestiniog yn cael gwylio’r ffilmiau mewn safleoedd sinema newydd a chyffrous. Mae Ymddiriedolaeth Ddiwylliannol Awen yn lansio Prosiect Sinema Cwm Llynfi yn Neuadd y Dref Maesteg, yn dilyn adnewyddiad werth miliynau o bunnoedd. Yn Cellb, bydd ‘Sgrin Emyr Ankst’ yn agor er cof am Emyr Glyn Williams – arloeswr cerddoriaeth a sinema Gymreig – bydd ei gyfraniad yn parhau i ysbrydoli pobl ifanc Cymru am flynyddoedd lawer.
Esbonia Rhys Roberts o Cellb bwysigrwydd eu sgrin newydd i’r gymuned:
Mae Cellb wedi’i leoli yng nghanol tref Blaenau Ffestiniog, lleoliad mynyddig islaw chwareli Stiniog, gyda’i hanes cyfoethog yn niwydiant, treftadaeth a diwylliant. Dyma oedd lleoliad y ffilm gyntaf yn y Gymraeg, Y Chwarelwr, ffilm bwysig sy’n adlewyrchu bywydau’r chwarelwyr lleol yn y gymuned. Roedd diwylliant hanesyddol a’r Gymraeg yn holl bwysig i’w ddynameg gymdeithasol a diwylliannol.
Heddiw, teimlwn ei bod hi’n bwysig dathlu ac addysgu ein pobl ifanc am arwyr cyfoes fel Emyr, a gyda hyn ar flaen ein meddyliau yr ydym yn dymuno cyflwyno ein Sgrin 1 yn ei enw. Mae angen modelau rôl ar bobl ifanc – unigolion sydd wedi llewyrchu yn y celfyddydau a diwylliant, ac mae Emyr yn esiampl arbennig o fachgen ifanc a anelodd yn uchel a gafodd effaith enfawr ar ddiwylliant Cymreig. Mae hwn i ti, Emyr, rwyt ti wedi’n hysbrydoli ni ac fe gadwn dy fflam ynghyn i’r bobl am flynyddoedd i ddod. Diolch Emyr, Caru chdi.
Yn Theatr y Torch, Aberdaugleddau, maent yn adeiladu cysylltiadau gyda’u cynulleidfaoedd a’u partneriaid lleol, gan archwilio themâu byd-eang hunaniaeth groestoriadol, a hynny drwy eu rhaglen o ffilmiau. Maent yn agor yr adeilad i gymunedau newydd drwy ddathlu dyddiadau ymwybyddiaeth o bwys megis Hanes Mis Pobl Ddu, Mis Hanes LGBTQIA+ a Diwrnod Rhyngwladol Pobl ag Anableddau.
Esbonia Chelseyy Gillard, Cyfarwyddwr Artistig,Theatr y Torch:
Rydyn ni wrth ein boddau’n cydweithio â Chanolfan Ffilm Cymru i gyflwyno cyfres o dymhorau sinema sy’n dathlu, ar draws chwe mis. Bydd y cyllid yn ein caniatáu ni i adeiladu perthynas gyda’n cymunedau a darganfod beth mae pobl am ei weld yn eu sinema leol, gan lywio ein cynaliadwyedd tymor hir. Drwy gydweithio â phartneriaid ledled Cymru sy’n dod â chyfoeth o brofiadau bywyd, byddwn yn gallu dangos amrywiaeth fwy eang o ffilmiau a hwyluso digwyddiadau ar ôl y dangosiadau y gobeithiwn y bydd yn cefnogi trafodaeth, myfyrdod a chysylltiad.
Ymhlith yr uchafbwyntiau eraill mae digwyddiadau dan arweiniad pobl ifanc yng Nghanolfan y Celfyddydau Taliesin yn Abertawe a Theatr Gwaun, Abergwaun; dangos gwaith gwneuthurwyr ffilmiau niwrowahanol yng Ngŵyl Undod Hijinx a drwy linyn Lleisiau Gwahanol Gŵyl Animeiddio Caerdydd; yn ogystal â llinyn natur/ecoleg o fewn arswyd yng Ngŵyl Ffilmiau Arswyd Abertoir – megis parasitiaid ffiaidd go iawn a ‘natur yn ymladd yn ôl’.
Dywedodd Hana Lewis, Pennaeth Canolfan Ffilm Cymru:
Mae’r gronfa wedi’i chynllunio i helpu sinemâu, gwyliau a sgriniau cymunedol ddod â’r gorau o ffilmiau annibynnol y DU a ffilmiau rhyngwladol i gynulleidfaoedd Cymru, mewn ffyrdd fforddiadwy a hygyrch. Mae gymaint i edrych ymlaen ato eleni, a does dim posib i gymunedau gael yr un wefr o wylio ffilm gartref. Drwy fynd i’w sinema leol, maent yn rhan o rywbeth mwy yn eu cymuned, a gyda llu o weithgareddau eraill ar gael, mae cynulleidfaoedd yn cael noson mas am bris eu tocyn sinema.
Cefnogir y prosiectau gan Ganolfan Ffilm Cymru, sy’n rhan o Rwydwaith Cynulleidfa Ffilm y BFI (FAN), gan ddefnyddio cyllid gan y Loteri Genedlaethol i sicrhau bod y dewis gorau o sinema ar gael i bawb ledled y DU. Mae cronfeydd yng Nghymru’n cael eu gweinyddu gan GFfC drwy Chapter, fel Sefydliad Arweiniol y Ganolfan Ffilm.
Caiff dros £30M ei godi bob wythnos ar gyfer achosion da ar draws y DU gan y Loteri Genedlaethol.
Diwedd.
Darllenwch y datganiad i’r wasg llawn yma
Spotlight programme announced by BFI FAN
The programme will see investment in eight local areas across the UK to boost audience choice and improve access to screenings of independent film.
Announced today as part of the latest iteration of BFI Rhwydwaith Cynulleidfa Ffilm (FAN), SPOTLIGHT sees additional BFI National Lottery investment in eight local areas across the UK to boost audience choice and improve access to screenings of independent film. In addition, each FAN Hub now also has funding available – totalling over £750,000 – to support a wide range of exhibition activity across the UK, and Network is also rolling out significant skills programmes to upskill exhibition professionals. This comes as an external evaluation of BFI FAN is published, highlighting its success in reaching new audiences and broadening access to screen culture.
For BFI FAN 2023 to 2026, the BFI ringfenced £1.85 million National Lottery funding for SPOTLIGHT. It takes a hyper-local approach to developing screenings in eight areas, each identified as having little or no screening provision by their local Film Hubs. The projects will be delivered over three years, in many cases operating in partnership with locally based film organisations, with an end goal of establishing audiences and screening activities that can be sustained and continue once this targeted support ends.
The SPOTLIGHT areas and the partners set to receive support are:
- Film Hub London: Barking a Dagenham and Newham
- Film Hub Midlands: Stoke on Trent and Stafford, in partnership with Flatpack Festival
- Film Hub Northern Ireland: Newry a Mourne, in partnership with Newcastle Community Cinema
- Film Hub North: Sunderland, in partnership with Sunderland Shorts Film Festival
- Film Hub Scotland: Moray Firth area, in partnership with Eden Court, Inverness
- Film Hub South East: Peterborough, in partnership with the Gateway Film Festival
- Film Hub South West: Swindon, in partnership with Create Studios
- Film Hub Wales: Rural Conwy, in partnership with TAPE, Community Music a Ffilm
Ben Luxford, BFI’s Director of UK Audiences says:
The aim of BFI FAN has always been to open up access and opportunity for everyone across the UK to be able to discover and watch a rich variety of UK and international indie film. Given the ongoing challenges the exhibition sector is facing, the value of FAN, particularly the financial support and training it offers, is more vital than ever. The latest FAN evaluation outlines where it has had a positive impact and helped us set the roadmap for this latest iteration – it tells us that having a connected national network which has a localised approach is key to its success. In introducing SPOTLIGHT we want to encourage ultra-local audience development, focussing on a specific area that is underserved and enable the Hubs to take action to improve the offer and engage the local community. As well as benefit to those audiences, we also hope the whole of FAN will gather learnings to make longer-term impact.
Also rolling out in 2024 are a series of BFI FAN skills and development initiatives intended to provide Hub members with access to vital training and learning opportunities. These include REACH: Strategic Audience Development training which has been created by the ICO and run for four previous editions. This intensive course will give its participants an opportunity to build their expertise in growing and developing audiences and is soon to be followed by a new course – Revisiting Your Cinema Business Model – intended to address the pressing need for greater financial and commercial knowledge within cinemas across the UK.
A regular programme of online webinars is also being offered to FAN members across the UK covering a range of topics including environmental sustainability, access, working with young audiences and screen heritage. Later this year will also see the launch of a new BFI FAN Conference, bringing member organisations together to share best practice in reaching audiences with innovative film programmes and develop a more connected community of peers within the Network.
These initiatives come as BFI FAN published an evaluation of its activity between 2018 and 2022 undertaken by Indigo Ltd. The report highlights the success of the decentralised funding model that saw an £8 million investment support over 2,428 projects that added an estimated value of at least £21.2 million to the economy. FAN exceeded its ambitious audience targets, with supported activity achieving almost 2.3 million admissions from 1,514 audience facing projects.
A Tribute to Emyr Glyn Williams
We are devastated by the loss of our friend and colleague, Emyr.
We were fortunate to have worked with him over the last ten years, since the start of his journey at Pontio. He called us in excitement to chat about programming the cinema, before the building had even opened. He was a constant collaborator from that point onwards, someone who supported us, as much as we hopefully did him. He inspired the idea of the ‘Off y Grid’ project because he felt the loneliness of running a venue at times and wanted to create partnerships with neighbouring cinemas.
He was the kind of person that would meet you with open arms and hug you like he meant it. You could talk to him for hours (and we did sometimes) about films or creative ideas. He was someone that we could approach for any project idea and know he’d come up with something spot on. A brilliant champion of Welsh language and culture and font of knowledge when it came to Welsh film.
We only shared a small part of Emyr’s life and are grateful for that. We send our love and deepest condolences to his family, friends and his colleagues at Pontio and beyond.
Emyr often found himself quoted all over our site because he had a beautiful way with words. You’ll find him as a permanent fixture on our home page, where he summed it up in six words: ‘cinema belongs to all of us.’ We’ll miss you Emyr. We know you’ll already have the lights down low and a projector running up there.